Odznaczenia związkowe

Złoty Znak Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej

Złoty Znak Związku OSP RP – polskie odznaczenie cywilne, nadawane przez Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP z własnej inicjatywy lub na wniosek Prezydium Zarządu Wojewódzkiego ZOSP RP.

Złoty Znak Związku OSP RP nadawany jest za długoletnią aktywną działalność w Ochotniczej Straży Pożarnej lub w Związku OSP RP. Odznaką tą może być uhonorowana osoba lub instytucja, która w sposób znaczący zasłużyła się dla działalności Związku OSP RP, jak również Ochotnicza Straż Pożarna o co najmniej 100-letniej działalności.

Odznaka jest jednostopniowa.

Zasady nadawania

Złoty Znak Związku OSP RP Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP nadaje:

• Ochotniczym Strażom Pożarnym i członkom OSP,

• oddziałom i działaczom Związku OSP RP,

• funkcjonariuszom Państwowej Straży Pożarnej pełniącym służbę w Komendzie Głównej PSP, Szkole Głównej Służby Pożarniczej i Centrum Naukowo-Badawczym Ochrony Przeciwpożarowej oraz pracownikom cywilnym zatrudnionym w tych jednostkach,

• osobom i instytucjom szczebla centralnego współpracującym i wspomagającym Związek OSP RP w realizacji celów statutowych,

• przedstawicielom współpracujących ze Związkiem OSP RP zagranicznych organizacji pożarniczych (ratowniczych),

• pracownikom Związku OSP RP.

Odznakę nadaje Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP z własnej inicjatywy lub na wniosek Prezydium Zarządu Wojewódzkiego ZOSP RP. Osoba lub instytucja wyróżniona Złotym Znakiem Związku ZOSP RP otrzymuje Odznakę i legitymację (dyplom) potwierdzającą jego nadanie. Osoba lub instytucja przewidziane do nadania Złotego Znaku Związku OSP RP powinny posiadać Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa”. W przypadku szczególnym, Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP może odstąpić od tej zasady.

Opis odznaki

Wizerunkiem odznaki Złoty Znak Związku OSP RP jest krzyż równoramienny, zakończony na rogach ramion kulkami. Krzyż o wymiarach 41 mm (wysokości i szerokości) na krawędziach ma 1 mm pasek. Wykonany jest z metalu koloru złotego. Ramiona krzyża pokryte są białą emalią w złoconym obramowaniu. W środku krzyża na okrągłej czerwonej emaliowanej tarczy umieszczony jest orzeł jagielloński z metalu koloru srebrnego, z otokiem koloru jasno-granatowego oraz z napisem: ZWIĄZEK OCHOTNICZYCH * STRAŻY POŻARNYCH RP *. Na tle górnego ramienia krzyża nad środkową częścią tarczy umieszczony jest płomień z metalu koloru srebrnego. Pomiędzy ramionami krzyża wieniec ze stylizowanych liści laurowych o szerokości 5 mm z metalu koloru złotego. Odznaka ta zawiązana jest na wstążce o szerokości 38 mm, koloru czerwonego z białymi paskami o szerokości 4 mm, umieszczonymi na krawędziach wstążki.

Zasady noszenia

Złoty Znak Związku OSP RP nosi się na wstędze, którą zakłada się pod kołnierz koszuli tak, aby znak zawieszony był poniżej węzła krawata.

ZASADY I SPOSÓB NOSZENIA PRZEDMIOTÓW MUNDUROWYCH  

1. Poszanowanie munduru i dbałość o jego estetykę oraz wygląd stanowią jeden z podstawowych obowiązków członków OSP i funkcyjnych oddziałów ZOSP RP. Użytkując umundurowanie należy przestrzegać następujących zasad:
a) do ubioru wyjściowego, galowego, paradnego zakłada się koszulę białą ( o gładkiej fakturze tkaniny),
b) krawat powinien mieć jednolity czarny kolor (o gładkiej fakturze tkaniny),
c) skarpetki i obuwie powinny być w jednolitym czarnym kolorze (bez wzorków i ozdób).
d) sznur galowy zawiesza się na prawym ramieniu, przypinając go do guzika przyszytego w tym celu pod pagonem przy wszyciu pagonu w rękaw, natomiast warkocz sznura przypina się do pierwszego górnego guzika kurtki mundurowej,
e) sznur galowy do koszuli letniej przypina się do guzika przyszytego pod jej prawym pagonem a warkocz z pomponem przypina się do guzika prawej kieszeni,
f) przy koszulach letnich jedną dystynkcję dopina się do lewej kieszeni koszuli.
2. Członkowie OSP i funkcyjni oddziałów ZOSP RP mogą nosić przy umundurowaniu:
a) symbole żałoby według zasad powszechnie przyjętych w praktykowanym przez nich obrządku religijnym,
b) elementy strojów regionalnych z zachowaniem postanowień § 3 z rozdz. 4.
c) okulary przeciwsłoneczne.
3. Członkowie OSP i funkcyjni ZOSP RP noszą ordery, odznaczenia, medale według następujących zasad:
3.1 Ordery i odznaczenia nosi się na wstążkach na lewej stronie piersi z prawa na lewo, w  kolejności wynikającej z ich znaczenia i godności, a mianowicie:
a) ordery,
b) odznaczenia,
c) medale
3.2 Złoty Znak Związku OSP RP nosi się na wstędze, którą zakłada się pod kołnierz koszuli  tak, aby znak zawieszony był poniżej węzła krawata.
3.3 Ordery, odznaczenia i medale zawiesza się na wstążkach długości 6-6,5 cm każda, przy  czym wstążki zakłada się na sznurkach koloru ubioru lub przyszywa bezpośrednio do  kurtki mundurowej. Górna krawędź wstążek wszystkich orderów i odznaczeń powinna  tworzyć równą linię poziomą.
3.4 Ordery i odznaczenia nosi się na kurtkach munduru rozmieszczone symetrycznie na  wysokości 5,5 cm powyżej klapy górnej kieszeni w następujący sposób:
 a) jeden order, odznaczenie lub medal - nad środkiem kieszeni,
 b) 2-4 orderów, odznaczeń, medali w jednym rzędzie bez przerw między wstążkami z  tym, że przy ilości trzech i więcej wstążek - wstążkę pierwszego orderu, odznaczenia,  medalu, podkłada się na wstążkę następnego odznaczenia, do odpowiedniej szerokości niezbędnej do zachowania symetrii względem klapy kurtki,
 c) 5-8 orderów, odznaczeń, medali - w jednym rzędzie tak, aby zajęły szerokość czterech wstążek umieszczonych obok siebie, przy czym wstążkę drugiego i kolejnych orderów, odznaczeń, medali podkłada się częściowo pod wstążkę poprzedniego orderu, odznaczenia, medalu,
 d) większą ilość orderów, odznaczeń, medali - w dwóch lub więcej rzędach tak, aby w  pierwszym rzędzie nie było mniej niż pięć i więcej niż osiem, a w ostatnim rzędzie nie mniej niż cztery ordery, odznaczenia, medale rozmieszczone na szerokości czterech  wstążek,
 e) rzędy orderów, odznaczeń, medali umieszcza się w ten sposób, aby górny rząd krył wstążki dolnego rzędu w całości, a odznaczenia, medale dolnego rzędu do połowy,
f) w razie nadania tego samego orderu, odznaczenia lub medalu po raz kolejny, nosi się najwyższą jego klasę.
4. W przypadkach, gdy nie ma obowiązku noszenia orderów, odznaczeń, medali nosi się ich  baretki wykonane ze wstążki barwy przewidzianej dla danego orderu lub odznaczenia. Szerokość baretki równa się szerokości wstążki stosowanej w najniższej klasie danego orderu lub odznaczenia. Wysokość baretki równa się 8 mm. Baretki nakłada się na podkładkę sukienną koloru czarnego. Podkładka powinna być o 2 mm szersza i wyższa
od baretki. Dopuszcza się również baretki o jednolitej szerokości 35 mm.
4.1 Baretki nosi się na lewej stronie piersi z prawa na lewo w kolejności przewidzianej dla orderów, odznaczeń, medali (pkt.3.1), przy czym:
 a) wyższe klasy orderów oznacza się na baretce przez nałożenie pośrodku niej rozetki w kolorach wstążki orderowej. Średnica rozetki wynosi 6-8 mm,
 b) wyższe stopnie odznaczeń oznacza się przez nałożenie pośrodku baretki, pionowo, wąskiego galonika złotego lub srebrnego, zależnie od stopnia odznaczenia. Szerokość galonika wynosi 5 mm,
 c) w razie nadania tych samych orderów i odznaczeń po raz kolejny - nosi się odpowiednią ilość baretek tych orderów i odznaczeń
4.2 Baretki nosi się na kurtkach ubioru wyjściowego (ze sznurem galowym i bez sznura galowego) na lewej stronie piersi z prawa na lewo, w linii poziomej. W jednym rzędzie nosi się nie więcej niż trzy baretki umieszczone obok siebie bez przerw między nimi. Dolny rząd baretek powinien być umieszczony bezpośrednio nad klapą górnej kieszeni kurtki,przy czym:
 a) pojedynczą baretkę umieszcza się symetrycznie nad środkiem kieszeni,
 b) powyżej trzech baretek - w dwóch lub więcej rzędach bezpośrednio jeden pod drugim, w każdym rzędzie po trzy baretki, w rzędzie dolnym mniej niż trzy baretki nosi się w ten sposób, aby znajdowały się one pod środkiem bezpośredniego rzędu górnego. Gdy klapa kurtki zakrywa całkowicie pierwszą baretkę najwyższego orderu lub odznaczenia górnego rzędu, wówczas nosi się w tym rzędzie tylko dwie baretki u m i e s z c z o n e  w  t a k i  s p o s ó b, a b y  b y ł y  o n e  w i d o c z n e . 
4.3 Niedozwolone jest noszenie baretek sporządzonych z innych materiałów niż wstążki orderów i odznaczeń.
4.4 Członkowie OSP i funkcyjni oddziałów ZOSP RP mogą nosić na kurtkach ubioru wyjściowego (ze sznurem i bez sznura galowego) odznaczenia i odznaki organizacji pożarniczych i pokrewnych.Ordery i odznaczenia państw obcych oraz ich baretki nosi się po orderach i odznaczeniach polskich. Odznaki państw obcych nosi się w sposóbustalony dla odznak polskich.
5. Członkowie OSP i zarządów ZOSP RP mogą nosić przy ubiorach wyjściowych odznaki pożarnicze, policyjne, wojskowe i cywilne. Przypina się je bezpośrednio do kurtki munduru bez podkładek. Nie nosi się odznak przy koszulach letnich, bluzach itp.
5.1 Niżej wymienione odznaki nosi się na kurtkach mundurowych w następujący sposób:
 a) odznakę "Wzorowy Strażak" - na środku między guzikiem klapy,
 a dolną krawędzią prawej, górnej kieszeni kurtki,
 b) odznakę "Za wysługę lat" - na klapie prawej, górnej kieszeni kurtki na wysokości guzika, na środku lewej połowy klapy,
 c) na kieszeniach kurtek mundurowych można nosić najwyżej dwie odznaki na prawej stronie kurtki i jedną odznakę na lewej stronie. Oprócz odznak "Za wysługę lat" przykładowo można nosić:
 - odznakę Honorowego Dawcy Krwi
 - Krzyż Harcerski
 - Odznakę PCK i inne np. organizacji zawodowych, sportowych itp.
6. Funkcjonariuszy pożarnictwa PSP zajmujących stanowiska w zarządach ZOSP RP obowiązują przepisy i regulaminy wprowadzone obowiązującym aktualnie rozporządzeniem właściwego ministra w sprawie umundurowania strażaków PSP 

NAKRYCIA GŁOWY

1. Do ubiorów stosuje się następujące rodzaje nakryć głowy w kolorze noszonych mundurów:
a) czapkę rogatywkę ze srebrnym okuciem daszka (dla mężczyzn),
b) czapkę dżokejkę (dla kobiet),
c) czapkę uszankę ( w okresie zimowym).
1.2. W MDP nakryciem głowy jest czapka dżokejka w kolorze czerwonym.
2. Członkowie zarządów OSP i oddziałów ZOSP RP noszą srebrne galony na otokach czapek przy czym:
2.1. Jeden galon - członkowie zarządów OSP, zarządów gminnych ZOSP RP i Komisji Rewizyjnych tych szczebli.
2.2. Dwa galony - członkowie zarządów oddziałów powiatowych, wojewódzkich, powiatowych i wojewódzkich komisji rewizyjnych, wojewódzkiego sądu honorowego raz Zarządu Głównego ZOSP RP, Głównej Komisji Rewizyjnej, Głównego Sądu Honorowego
3. Członkowie władz oddziałów ZOSP RP noszą na denku czapki srebrne galony w kształcie krzyżaka.
4. Prezes Zarządu Głównego ZOSP RP nosi czapkę rogatywkę ze srebrnym okuciem daszka, srebrnym wężykiem na otoku czapki i naszytymi na denku czapki srebrnymi galonami w kształcie krzyżaka.